Nebraska

Alexander Payne’in “Sideways” filmi, benim için zamansız filmlerden biridir. Doğallığı, yalınlığı ve hayatı tatlı bir melodi gibi anlatışı beni çok etkilemiştir. Bu yüzden hayatın tam da içinden bir yönetmendir Payne benim için, tıpkı filmleri gibi…

İşte tam da bu yüzden, yönetmenin son filmi Nebraska’yı tanımlamam gerekirse tek bir kelime seçerdim: Yalın

Öylesine yalın ki, bu duygu filmin hemen kar karesine sinmiş. Zamandan bir kesit alınmış adeta ve hiçbir değişiklik yapılmadan yansıtılmış beyaz perdeye. Biz de izleyici olarak tanık oluyoruz hiç bilmediğimiz yaşamlara, hiç görmediğimiz mekanlara…

Hayatının son demlerinde, sessiz sakin bir adam baba Woody Grant. Karısı ise kendisinin tam tersi bir karaktere sahip; oldukça sesli, hareketli ve ağzı (biraz)bozuk. Biri haber spikeri, diğeri satış elemanı iki de oğulları var Grant ailesinin. Orta sınıf, klasik bir aile olarak sürdürmekteler yaşamlarını…

Bir gün, Woody’ye bir dergiden gönderilen çekiliş mektubuyla aniden değişir ailenin sıradan yaşamı. Mektubu okuyunca büyük ikramiyeyi kazandığını düşünen Woody, bir an önce derginin Nebraska’da bulunan merkezine gidip, parasını almayı kafaya koyar.

Gel gör ki önünde ufak bir sorun vardır:

Ailesindeki hiç kimse bu ödülü kazandığına inanmaz ve onu Nebraska’ya götürme görevini üstlenmek istemez.

Bunun üzerine Woody, bu yolcuğu kendi çabalarıyla gerçekleştirmeye karar verir. Ancak her sabah otoyol kenarında başlayan yürüyüşü, oğlu David’in kendisini çok uzaklaşmadan yakalamasıyla sona erer.

Sürekli tekrarlanan bu kaçışlar neticesinde, babasının bu yolculuğu kafasına koyduğunu anlayan David, istemeden de olsa, bu iş için gönüllü(!) olur. Baba oğul çıktıkları bu uzun yolculuk, Woody’nin doğup büyüdüğü kasabada mola vermeleriyle bambaşka bir şekle girer.

İhtiyar Woody’nin, kasabasına – hem de milyarder olarak – dönmesi, en büyük heyecanları takma dişlerini kaybetmek olan sakinler arasında büyük çaplı bir olay yaratacaktır. Akrabalar, aileler, eski dostlar, herkes kendince bu olaydan payını almaya çalışır.

Ailenin, tüm bu çekiliş meselesinin Woody’nin hayal gücü olduğunu anlatma çabaları ise, olayın daha da dallanıp budaklanmasına neden olur.

Bir süre sonra kasaba halkıyla kaynaşan David, onlardan, babasının hiç bilmediği yönlerini öğrenmeye başlar. Woody’nin şimdiye kadar kendilerine hiç anlatmadığı yaşanmışlıkları, geride bırakılan eski aşkları, kahramanlıkları, (aslında) hiç tanımadığı bir baba figürünü yavaş yavaş çıkartır ortaya. Bir inat sonucu başlayan bu uzun yolculuk, baba ve oğulun birbirlerini keşfetmelerini sağlayan bir fırsata dönüşecektir.

Bir yol filmi demek de mümkün filme, bir baba-oğul hikayesi de…
Aslında, yolda geçen bir baba-oğul hikayesi demek, sanırım en doğrusu olacak.

Yılların oyuncusu Bruce Dern, inatçı ihtiyar Woody rolünde çok başarılı. Sanki gerçek hayatta da öyle biri olduğuna inandırıyor bizi. Kendisi bu yıl “En İyi Erkek Oyuncu” dalında Oscar’ı kazanamadı belki ama oyunculuğuyla izleyen herkesi hayran bırakıyor kendine.

Will Forte de, David rolünde, bu ulu çınarın gölgesi altında kaybolmamayı başarmış.

Ağzı bozuk, deli fişek anne ise daha önce yönetmenle “Schmidt Hakkında” filminde birlikte çalışmış olan June Squibb. “En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu” dalında Oscar adayı olan Squibb “3 and A Half Men”den “ER”a pek çok dizide rol almış başarılı bir oyuncu. Ailenin diğer oğlu, Ross rolünde de “Breaking Bad’in kurnaz avukatı Bob Odenkirk’i izlemek ise güzel bir sürpriz…

Bob Nelson’ın yalın ama etkileyici senaryosu, filmi hem neşeli hem hüzünlü bir seyirde götürmeyi başarıyor. Amerika’nın ortasında doğanın ıssızlığı ve durağanlığı, insanların hayatlarına, karakterlerine nasıl nüfuz etmiş, etkileyici bir görsellikle anlatılıyor. Kendisi de Nebraska’da büyümüş olan yönetmen Payne, belki de bu nedenle filmi siyah-beyaz çekmeyi tercih etmiş.